Baş Yük

gəmidə daşınan istənilən qablaşdırılmış istənilən maldır.
Baş Mühasib
Başqa Şəxsin Xeyrinə Edilən Güzəşt
OBASTAN VİKİ
Yük
Yük — daşınılan və nəql edilən əmtəə. Yüklər daşınma üsuluna görə ( dəniz, dəmir yolu, avtomobil, hava və s.), rejiminə görə (temperatur, rütubətlilik, və s. ), həmçinin qabaritlərə, gözlənilməz situasiya və s. görə fərqlənirlər. Həmçinin ballast da yük adlana bilər.
Yük (1995)
Film Bakı milyonçusu Ağa Musa Nağıyevin həyatının bir günü ərzində başına gələn əhvalatlardan söhbət açır. 1)2002-ci ilin avqust ayında Bakıda "Araz" kinoteatrında keçirilmiş "Bizim Naməlum Kino" festivalı Aktyor Mirzə Ağabəyliyə pul Mükafatı verilmişdir. Film ömür yükünü ləyaqətlə daşımış Şahmar Ələkbərova həsr olunur. Film ssenari müəllifi Şahmar Ələkbərovun kinoda son işidir. Film Berlin Film Festivalında nümayiş etdirilmişdir. Ssenari müəllifi: Şahmar Ələkbərov Quruluşçu rejissor: Rövşən Almuradlı Quruluşçu operator: Fikrət Hacı Abrek Quruluşçu rəssamlar: Adil Azay, Rafiq Nəsirov Bəstəkar: Eldar Mansurov Montaj: Nisə Hacıyeva Səs operatoru: Vladimir Savin Rejissorlar: Elman Şeydayev, Ötkəm İsgəndər Operatorlar: Rostislav Şamrayevski, Eldar Ağayev Geyim üzrə rəssam: Adil Azay Qrim üzrə rəssam: Elbrus Vahidov, Çingiz Paşayev Rejissor assistentləri: Ramiz Əbilbəyli, Elxan Emin Operator assistenti: Nəsir Ağayev Rəssam assistentləri: Şahin Həsənov Şahin Həsənli (rəssam) , Rövşən Mehdiyev, Xatirə Həsənova, Sakit Həsənov Quraşdırılmış səhnələrin rəssamı: Fatma Qurbanova Montaj assistenti: Samirə Seyidbəyli Pirotexnik: Əlibala Məmmədov İşıq ustaları: Məhəmməd Hacıyev, Tahir Bağırov Redaktor: Orxan Fikrətoğlu Direktor müavinləri: Məhəmməd Ağabəyov, Tofiq Musayev, Çingiz Əliyev Filmin direktoru: Adil Qulamov Filmin Sponsoru: Mirzə Fərəcov Musiqi redaktoru: İsmayıl Dadaşov Mirzə Ağabəyli-Ağa Musa Nağıyev Ağakişi Kazımov-Hacı Zeynalabdin Tağıyev Nahidə Orucova-Qulluqçu Kübra Püstə Əliyeva-Amaliya Loğman Kərimov-Xəfiyyə Məzahir Süleymanov-General Şubinski Zilli Namazov-Ələddin Nailə Əliyeva-Sona xanım Dilarə Nəzərova-Kazino şansonetkası Salam İsmayıl-Dərviş Telman Əliyev-Dükançı Mirbaba Xəlilov-Ağa Musanın evinə gələn Cəfər Namiq Kamal-Ağa Musanın evinə gələn Füzuli Məmmədov (aktyor)-Alverçi Zahid Qurbanov-faytoncu Novruz Cəfərov-Fəhlə Əlgüşad Rəhimov Akif Yusifov Q. Məmmədov S. Quliyev M. Ağayev Sabir Qurbanov-Səməd Mənsur Şahmar Qəribli(Şahmar Qəribov kimi)-Meyxanadakı adam İdris Rüstəmov-Meyxanadakı ziyalı H. İlyasov Kazım Abdullayev-Aktyor Bahar Abdullayeva Vaqif Əsədov-Dərviş İzaməddin Bağırov-dərviş Əli Əşari-Dərviş Vaqif Əliyev (II) Ə. Hüseynov Süleyman Zeynalov(S. Zeynalov kimi) K. Həsənov Eldar Mansurov-Şəmsi Əsədullayev Sevil Hacıyeva R. Rabinoviç İ. Yusipova Yelena Dostal E. Əhmədli E. Rüstəmov E. Atakişiyev Ə. Əliyev A. Məmmədov A. Əliyev Əjdər Zeynalov V. Əliyev Tatyana Xaymoviç Cabir Əmrahov Tofiq Bayramov-Qumarbaz Möhsün Hüseynxanlı(Mövsüm Hüseynxanlı kimi)-Qumarbaz Bəxtiyar Kərimov Fuad Əliyev (III)-Qumarbaz Ağarəfi Rəhimov-Qumarbaz Vaqif Rəsulov A. Məmmədov Məmməd Ələkbərov-Şuşa bəyi Dağlar Rüstəmov-Cahangir Zeynalov Kazım Həsənquliyev R. Əliyev R. Mustafayev Ayan Əsgərova Suad Qarayeva Ramal Ramizoğlu Kamal Almuradlı Cavidan Şeydayev Ötkəm İsgəndərov-Fotoqraf (titrlərdə yoxdur) Orxan Fikrətoğlu-Mirzə (titrlərdə yoxdur) İlham Əsgərov-Hacı Zeynalabdin Tağıyev (Ağakişi Kazımov) (titrlərdə yoxdur) Səidə Quliyeva-Sona xanım (Nailə Əliyeva) (titrlərdə yoxdur) Eldəniz Rəsulov-Şəmsi Əsədullayev (Eldar Mansurov) (titrlərdə yoxdur) Rasim Balayev-Şeir deyən ziyalı (titrlərdə yoxdur) Nahidə Orucova-Amaliya (Püstə Əliyeva),Kazino şansonetkası (Dilarə Nəzərova) (titrlərdə yoxdur) Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 816.
Yük maşını
Yük maşını ağır yük daşıyan bir mühərrikli nəqliyyat vasitəsidir. Avtomobil prinsipinə əsasən işlədikləri üçün texniki təsnifatda böyük bir yük avtomobili olaraq təyin olunurlar. Ümumiyyətlə Azərbaycan dilində beynəlxalq nəqliyyat daşımalarında istifadə olunan çox oxlu yük maşınlarına tır deyilir. Bu söz Azərbaycan dilinə TIR müqaviləsinə görə, TIR plitələrini daşıyan və beynəlxalq daşımaları aparan uzun yük maşınlarından keçmişdir.
Yük təyyarəsi
Yük təyyarəsi və ya nəqliyyat təyyarəsi — sərnişindən çox yük daşımaq məqsədilə hazırlanmış tərpənməz qanadlı bir hava gəmisidir. Sərnişin təyyarələrində olan rahatlıqın olmadığı yük təyyarələri, yükün boşaldılması və yüklənməsi işləri üçün bir və ya birdən çox böyük qapılara malikdir. Yük təyyarələri hava kargo daşıyıcısı olan şirkətlər, sivil vətəndaşlar və ya müxtəlif ölkələrin silahlı qüvvələri tərəfindən istifadə olunur.
Bakı yük terminalı
Bakı yük terminalı Heydər Əliyev adına Beynəlxalq Hava Limanıdakı bütün müasir tələblərə cavab verən yük terminalı. MDB-də ən iri yük terminalından biridir. Sahəsi 163,000 m². 2005 il martın 23-də açılmışdır. Açılış mərasimində ölkə prezidenti İlham Əliyev və Lüksemburqun mülki aviasiyasının direktoru Henri Klyayna iştriak edib.
Pikap yük maşını
Pikap yük maşını, icazə verilən maksimum yükü 3500 kq-dan çox olmayan yüklərin daşınması üçün hazırlanmış bir mühərrikli nəqliyyat vasitəsidir.
Yük (film, 1995)
Film Bakı milyonçusu Ağa Musa Nağıyevin həyatının bir günü ərzində başına gələn əhvalatlardan söhbət açır. 1)2002-ci ilin avqust ayında Bakıda "Araz" kinoteatrında keçirilmiş "Bizim Naməlum Kino" festivalı Aktyor Mirzə Ağabəyliyə pul Mükafatı verilmişdir. Film ömür yükünü ləyaqətlə daşımış Şahmar Ələkbərova həsr olunur. Film ssenari müəllifi Şahmar Ələkbərovun kinoda son işidir. Film Berlin Film Festivalında nümayiş etdirilmişdir. Ssenari müəllifi: Şahmar Ələkbərov Quruluşçu rejissor: Rövşən Almuradlı Quruluşçu operator: Fikrət Hacı Abrek Quruluşçu rəssamlar: Adil Azay, Rafiq Nəsirov Bəstəkar: Eldar Mansurov Montaj: Nisə Hacıyeva Səs operatoru: Vladimir Savin Rejissorlar: Elman Şeydayev, Ötkəm İsgəndər Operatorlar: Rostislav Şamrayevski, Eldar Ağayev Geyim üzrə rəssam: Adil Azay Qrim üzrə rəssam: Elbrus Vahidov, Çingiz Paşayev Rejissor assistentləri: Ramiz Əbilbəyli, Elxan Emin Operator assistenti: Nəsir Ağayev Rəssam assistentləri: Şahin Həsənov Şahin Həsənli (rəssam) , Rövşən Mehdiyev, Xatirə Həsənova, Sakit Həsənov Quraşdırılmış səhnələrin rəssamı: Fatma Qurbanova Montaj assistenti: Samirə Seyidbəyli Pirotexnik: Əlibala Məmmədov İşıq ustaları: Məhəmməd Hacıyev, Tahir Bağırov Redaktor: Orxan Fikrətoğlu Direktor müavinləri: Məhəmməd Ağabəyov, Tofiq Musayev, Çingiz Əliyev Filmin direktoru: Adil Qulamov Filmin Sponsoru: Mirzə Fərəcov Musiqi redaktoru: İsmayıl Dadaşov Mirzə Ağabəyli-Ağa Musa Nağıyev Ağakişi Kazımov-Hacı Zeynalabdin Tağıyev Nahidə Orucova-Qulluqçu Kübra Püstə Əliyeva-Amaliya Loğman Kərimov-Xəfiyyə Məzahir Süleymanov-General Şubinski Zilli Namazov-Ələddin Nailə Əliyeva-Sona xanım Dilarə Nəzərova-Kazino şansonetkası Salam İsmayıl-Dərviş Telman Əliyev-Dükançı Mirbaba Xəlilov-Ağa Musanın evinə gələn Cəfər Namiq Kamal-Ağa Musanın evinə gələn Füzuli Məmmədov (aktyor)-Alverçi Zahid Qurbanov-faytoncu Novruz Cəfərov-Fəhlə Əlgüşad Rəhimov Akif Yusifov Q. Məmmədov S. Quliyev M. Ağayev Sabir Qurbanov-Səməd Mənsur Şahmar Qəribli(Şahmar Qəribov kimi)-Meyxanadakı adam İdris Rüstəmov-Meyxanadakı ziyalı H. İlyasov Kazım Abdullayev-Aktyor Bahar Abdullayeva Vaqif Əsədov-Dərviş İzaməddin Bağırov-dərviş Əli Əşari-Dərviş Vaqif Əliyev (II) Ə. Hüseynov Süleyman Zeynalov(S. Zeynalov kimi) K. Həsənov Eldar Mansurov-Şəmsi Əsədullayev Sevil Hacıyeva R. Rabinoviç İ. Yusipova Yelena Dostal E. Əhmədli E. Rüstəmov E. Atakişiyev Ə. Əliyev A. Məmmədov A. Əliyev Əjdər Zeynalov V. Əliyev Tatyana Xaymoviç Cabir Əmrahov Tofiq Bayramov-Qumarbaz Möhsün Hüseynxanlı(Mövsüm Hüseynxanlı kimi)-Qumarbaz Bəxtiyar Kərimov Fuad Əliyev (III)-Qumarbaz Ağarəfi Rəhimov-Qumarbaz Vaqif Rəsulov A. Məmmədov Məmməd Ələkbərov-Şuşa bəyi Dağlar Rüstəmov-Cahangir Zeynalov Kazım Həsənquliyev R. Əliyev R. Mustafayev Ayan Əsgərova Suad Qarayeva Ramal Ramizoğlu Kamal Almuradlı Cavidan Şeydayev Ötkəm İsgəndərov-Fotoqraf (titrlərdə yoxdur) Orxan Fikrətoğlu-Mirzə (titrlərdə yoxdur) İlham Əsgərov-Hacı Zeynalabdin Tağıyev (Ağakişi Kazımov) (titrlərdə yoxdur) Səidə Quliyeva-Sona xanım (Nailə Əliyeva) (titrlərdə yoxdur) Eldəniz Rəsulov-Şəmsi Əsədullayev (Eldar Mansurov) (titrlərdə yoxdur) Rasim Balayev-Şeir deyən ziyalı (titrlərdə yoxdur) Nahidə Orucova-Amaliya (Püstə Əliyeva),Kazino şansonetkası (Dilarə Nəzərova) (titrlərdə yoxdur) Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 816.
Yük maşını yarışı
Yük maşını yarışları — yük maşınları ilə həyata keçirilən bir motorsport növüdür. Avropa Yük Maşınları Yarışı Çempionatı (EHRC) Almaniyanın Nürburgring və Fransanın Le Mans kimi dünyanın ən məşhur motorsport dövrələrində keçirilir. ABŞ-də Craftsman Yük Maşınları Seriyası Yarışları, 400 millik yarışları izləmək üçün ölkənin hər yerindən izdiham yığır. Avropa yük maşını yarışları 1980-ci illərdə başladığında, normalda yollarda işləyən nəqliyyat vasitələrindən istifadə edilmişdir. Craftsman Yük Maşınları Seriyası Yarışları, 1995-ci ildən başlanmışdır. Yarış üçün nəzərdə tutulmuş yük maşınları 161 km/saat sürətə Porsche 911 idman avtomobilindən daha sürətli çatır. Bir yük maşını üçün minimum çəki 5500 kq-dır. Təhlükəsizliyə görə 161 km/saat sürət həddi mövcuddur.
Yük maşını kabinəsi
Yük maşını kabinəsi yük maşınında, avtobusda və ya mikroavtobusda olan kuzov üslubudur. Onun şaquli ön hissəsi, "düz üzlü" və ya yarım kapotu mövcud olur və kabinəsi ön oxun üstündə (və ya qarşısında) yerləşdirilir. Bu, mühərrikin sürücünün qarşısında quraşdırıldığı ənənəvi yük maşınlarından fərqli bir üsuldur. ABŞ-da tullantıların təkrar emalı ilə məşğul olan terminal traktorlar üçün geniş istifadə olunur.
Yük açmanın xüsusi avtomatikası
YAXA (Yük açmanın xüsusi avtomatikası) — yük açmanın xüsusi avtomatikası. İki enerji sistemi və enerji sistemin hissələrini əlaqələndirən xətlərdən birinin qəza açılması zamanı yerdə qalan xətlərdə aktiv gücün yolverilməz artımı baş verə bilər. Enerji sistemi bölmədən və generasiya olunan gücü açmadan dayanıqlığı qorumaq üçün enerji sistemin qəbuledici hissəsində yüklərin qısamüddətli avtomatik açılması effektiv vasitələrdən biridir. Bu funksiyanı YAXA yerinə yetirir. YAXA-nın işəsalıcı faktoru onun quraşdırıldığı 110–220 kV-luq obyeklərin şinlərində gərginliyin aşağı düşməsidir. Əlavə faktorlar kimi, bir və ya bir neçə xəttin açılması nəzərdə tutula bilər (əvvəlki gücə nəzarət etməklə və ya etmədən). Əlavə işəsalıcı faktorların seçilməsində çətinlik olduğu istisna hallarda, YAXA-nın işi qısaqapanma səbəbindən gərginliyin azalması zamanı bloklanmaqla yerinə yetirilir (qısaqapanma zamanı təsir etmir). Qaydalara görə, YAXA-nın təsirindən daha çox güc tələb edən, lakin texnoloji prosesin xarakterinə və dərəcəsinə görə az əhəmiyyətli yüklər açılır. YAXA işləyən zaman ATQ-yə qadağa qoyulmalıdır. Qidalanmanın sonrakı bərpası operativ personal tərəfindən həyata keçirilir.
Ağ Baş
Ağ Baş — Gərnibasar mahalında kənd. Tarixi Qərbi Azərbaycan torpaqları olan, müasir Ermənistan ərazisində bir neçə kənd olmuşdur: Yuxarı Ağ Baş Qəmərli rayonunda (İndi Artaşat r.) kənd. Kəndin digər adı Xaraba Ağ Baş idi. Digər Ağ Baş kəndi (qışlağı) Allahverdi rayonunda (indi: Tumanyan r.) yerləşirdi. Aşağı Ağbaş kəndi də Qəmərli (Artaşat) rayonunda kənd adı olmuşdur. Kəndin indiki adı 1945-ci ildən Arevşatdır. Məlum olduğu kimi qədim türk tayfaları üçün fərqləndirici əlamətlərdən biri onların geyimi olmuşdur. Odur ki, müxtəlif nəsil, soy, tayfa həmin bu geyimin bəzi səciyyəvi əlamətlərinə görə adlandırılmışdır. Yurdumuzun yer adları işərisində belə adlar xüsusi qat təşkil edir. Müqayisə üçün: Ağ Köynək, Sarı Baş, Şişpapaqlı, Qara Donlu, Qara Dolaq, Yekəqurşaqlı, Alabaşlı və s.
Baş Abaran
Abaran, əvvəlki adı: Baş Abaran — Ermənistan Respublikasında şəhər. Abaran rayonunun mərkəzi. == Tarixi == Abaran şəhərinin ilk adı Baş Abaran kəndi olub. Kənd İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasına aid olmuşdur. X əsrdən mənbələrdə adı çəkilir. Toponim Azərbaycan dilində "əsas" mənasında işlənən baş sözü ilə cəmlik bildirən -an şəkilçisi qəbul etmiş apar türk etnonimi əsasında əmələ gəlmişdir. Etnotoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir. 1728-ci ildə İrəvan əyalətinin Karbi nahiyəsində kənd adı olmuşdur.Qədim türk mənşəli Abaran tayfasının adnı əks etdirir. Erm.
Baş Daşağıl
Baş Daşağıl (лезг. Таш Аул) — Azərbaycan Respublikasının Oğuz rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. XIX əsrin ortalarında Aşağı Daşağıl kəndi yarandıqdan sonra nisbətən yuxarıda yerləşən eyni adlı kənd Baş Daşağıl adını almışdır. == Tarixi == Bu kənd Baş Daşağıl kənd inzibati ərazi vahidliyinin mərkəzidir. Rayon mərkəzindən 25 kilometr şimal-qərbdə, Daşağılçayın sağ sahilində, Baş Qafqaz silsiləsinin cənub ətəyindədir. "Daşağıl" oroqrafik obyekt adı bildirən oykonimdir. Sözün mənşəyi uzaq keçmişlərə gedib çıxır, odla, işıqla, Günəşlə bağlıdır. "Daş" — bərkimiş, Yerin qabığını "deşmiş", bətnindən "daş"mış, sönmüş, "daşlaşmış od"dur. "Dış Oğuz", "dışarı" sözlərindəki "dış"ın daşıdığı "çöl, bayır, xaric" mənaları da məhz "daş"ın bu ilkin mənasından yaranmışdır. Ulu Zərdüştün adındakı "düşt" (üşt, işt, aşt, daş) də Günəş (bərkimiş od) məzmunlu "daş" dır.
Baş Dizə
Baş Dizə — Azərbaycan Respublikası Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonunda bir kənd. Aza kənd bələdiyyəsinin tərkibindədir. Rayonun mərkəzindən 25 km qərbdə, Arazın sol sahilindədir. Əhalisi 458 nəfər(2000); Bağçılıq, əkinçilik və heyvandarlıqla məşğuldur. Orta məktəbi, kulubu, tibb məntəqəsi var. Ərazisindəki qəbiristanlıqda orta əsrlərə aid qəbirüstü qoç daş heykəllər olmuşdur. == Tarixi == Baş Dizə Ordubad rayonunun Aza inzibati ərazi vahidində kənd. Zəngəzur silsiləsinin ətəyindədir. Oykonim "Böyük Dizə" deməkdir. Dizə komponenti türkdilli xalqların toponimiyasında "kənd", İran dillərində "hasar", "qala divarı", "qala" mənalarını ifadə edir.
Dana Baş
Dana Baş (ing. Dana Bash) tam adı (Dana Rut Şvarts ing. Dana Ruth Schwartz; d. 15 iyun 1971, Montvale, Nyu-Cersi, ABŞ) — ABŞ jurnalisti. CNN-in siyasi məsələlər üzrə baş müxbiri.
Heydər Baş
Heydər Baş (28 yanvar 1947, Trabzon – 14 aprel 2020, Trabzon) — Türkiyə siyasətçi, yazıçı, maarifçisi. Bağımsız Türkiyə Partiyasınin qurucusu və başkanıdır. İlk, orta və lisey təhsilini Trabzonda tamamladı. 1970-ci ildə Kayseri Yüksək İslam İnstitutinu bitirdi. Magistr və doktorluğunu "Veda Hutbesinde İnsan Hakları" mövzusunda tezi (disertasiyası) ilə Bakı Dövlət Universitetində tamamlamışdır. Akademik çalışmalarına eyni universitetdə davam eden Heydər Baş "İslam və Mövlanə", "Təsəvvüf Tarixi", "Din Sosialogiyası" və "Din Psixologiyası" mövzularındaki araşdırmaları nəticəsində "Professor" unvanını da almışdır. Milli İqtisad Modeli Sosyal Devlet / Milli Devlet Imam-i Ali Fatima Veda Hutbesinde İnsan Hakları Alemlere Rahmet Muhammed 2 Cilt Dini ve Milli Bütünlüğümüze Yönelik Tehditler İslam’da Kadın Hakları Makalat Mektubat İslam ve Mevlana Islam’da Zikir Islam’da Tevhid Iman ve Insan Insan-ı Kamil ve Nefs Mertebeleri Hacc’ın Hikmetleri Hıristiyanlık ve Yahudilik Hikmetin Sırları Din Tahripçilerine Kur’an-ı Kerim’in Cevabı Dua ve Evrad Birliğe Doğru Veda Hutbesi ve Evrensel Beyanname Nefs Terbiyesi Varoluşun Gayesi: Zikrullah Yaşayan Kur`an: Sünnet Dar Bölge Yaygın Kalkınma Modeli Das Nationale Wirtschaftsmodell (Milli Ekonomi Modeli Almanca) Oluş Sırrı Hadikatü`l Cennah (Dua Kitabi) Niçin Türkiye?
Məmati Baş
Məmati Baş (– 7 iyun 2012, İstanbul) — Qurdlar Vadisi teleserialının uydurma personajlarından biri. Gürkan Uyğun tərəfindən canlandırılıb. Türkiyədə uşaqlara "Məmati" adının verilməsi qadağan edilib.
Nemət Baş
Nemət Baş (2 mart 1965) — Türkiyənin milli təhsil naziri, siyasətçi və hüquqşünas. Nemət Baş 1965-ci il martın 2-də Türkiyə Respublikası Karaman ilinin Ayrancı kəndində anadan olub. Keçmiş həyat yoldaşı Birol Çubuqçu ilə 15 iyul 2011-ci ildə boşanıb. Bu izdivacdan Çağrı adlı övladı var. 1988-ci ildə İstanbul Universitetinin hüquq fakültəsini bitirib. 1990-cı ildən sərbəst vəkillik fəaliyyətinə başlayıb. İstanbul Vəkillər Kollegiyası uşaq haqları komissiyasında və uşaq məhkəmələrində işləyib. Türkiyənin hakim partiyası AKP-nin qurucu üzvü olan Nemet Çubuqçu 3 noyabr 2002-ci il parlament seçkilərində AKP üzrə İstanbuldan millət vəkili seçilib. 2 iyun 2005-ci ildə qurulan 59-cu hökumətdə qadın və ailə problemləri üzrə dövlət naziri vəzifəsinə təyin olunub. 60-cı hökumətdə yenidən dövlət naziri olub.
Yuxarı Baş
Yuxarı Baş — Azərbaycanın Şəki şəhərinin yuxarı (hündür) tarixi hissəsində tarix-memarlıq qoruğu. Bura Şəki şəhərinin ən qədim hissəsidir. Qoruğun ərazisi 283 hektardır, direktoru isə Təranə Abdullayevadır. Qoruq ərazisinə Şəki xan sarayının da yerləşdiyi Nuxa qalası və karvansarayların və müxtəlif sənət növlərinə aid dükanların yerləşdiyi əsas alış-veriş küçəsi daxildir. Alış-veriş küçəsinin ətrafında hələ də öz qədim adlarını daşıyan məhəllələr yerləşir: Gileyli, Qırıçı, Qullar, Duluzlar, Aqvanlar, Otaq eşiyi, Sarı torpaq və s. Qoruq ərazisində həmçinin Şəkixanovların evi, məscidlər və hamamlar yerləşir. Yuxarı Baş 6 mart 1968-ci ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə memarlıq qoruğu elan edildi. Şəhərin tarixi hissəsi Şəki xan sarayı ilə birlikdə 2019-cu ildən Ümumdünya İrsidir. Tədqiqatçılar fikirləşirdilər ki, Nuxa qədim Şəki şəhəridir. Ancaq tarixi mənbələrin analizinə və sahə araşdırmalarına əsaslanaraq müəyyən edilib ki, Nuxa və Şəki ayr-ayrı yaşayış məntəqələridir.
Baş (dəqiqləşdirmə)
Baş
Memati Baş
Məmati Baş (– 7 iyun 2012, İstanbul) — Qurdlar Vadisi teleserialının uydurma personajlarından biri. Gürkan Uyğun tərəfindən canlandırılıb. Türkiyədə uşaqlara "Məmati" adının verilməsi qadağan edilib.
Baş Müfti
Baş Müfti — bir dövlətin bölgə müftilərinin başçısıdır. Məqam erkən müasir dövrdə Osmanlı İmperiyasında meydana gəlib və sonralar bir sıra müasir ölkələrdə qəbul edilib. Baş Müfti adətən dövlət tərəfindən təyin olunan şəxsdir. Baxmayaraq ki, bəzi müasir ölkələrdə o, kollektiv və ya seçkili vəzifə tutur. Müftilər İslam hüququna (şəriətə) dair məcburi olmayan rəy (fətva) vermək səlahiyyətinə malik olan İslam hüquqşünaslarıdır. Osmanlı İmperiyasında 15-ci əsrdə əvvəllər müstəqil alim kimi fəaliyyət göstərən müftilər dini qurumların və alimlərin ierarxik bürokratiyasına inteqrasiya etməyə başlamışlar. XVI əsrin sonlarında hökumətin təyin etdiyi İstanbul müftisi şeyxülislam titulu ilə bu iyerarxiyaya cavabdeh olan baş müfti kimi tanınırdı. Şeyxülislam dini məsələlərdə sultana məsləhət vermək, dövlət siyasətini qanuniləşdirmək, hakimlər təyin etmək kimi bir sıra funksiyaları yerinə yetirirdi. Osmanlı İmperatorluğunun dağılmasından sonra müsəlman dünyasının bir çox ölkəsində baş müftilik vəzifəsi qəbul edilmiş və əksər hallarda hökumət siyasətlərinə dini dəstək vermək rolunu oynayır.
Baş istiqamət
Əgər ikitərtibli əyriyə nəzərən hər hansı istiqamət özünə perependikulyar olan istiqamətlə qoşma olarsa, baş istiqamət adlanır. Başqa sözlə öz qoşma istiqamətinə perependikulyar istiqamət baş istiqamətdir. Qoşmalıq qarşılıqlı olduğundan baş istiqamət perependikulyar olan istiqamətin özü də baş istiqamətdir. ( 0 , i , j ) {\displaystyle (0,i,j)} sistemində p → ( p 1 , p 2 ) {\displaystyle {\vec {p}}(p_{1},p_{2})} baş istiqamət vekorudur. Onda p → ⊥ q → {\displaystyle {\vec {p}}\bot {\vec {q}}} və p → {\displaystyle {\vec {p}}} qoşma q → {\displaystyle {\vec {q}}} olmalıdır. Yəni, 1) p 1 q 1 + p 2 q 2 = 0 {\displaystyle p_{1}q_{1}+p_{2}q_{2}=0} 2) a 11 p 1 q 1 + a 12 ( p 1 q 2 + p 2 q 1 ) + a 22 p 2 q 2 = 0 {\displaystyle a_{11}p_{1}q_{1}+a_{12}(p_{1}q_{2}+p_{2}q_{1})+a_{22}p_{2}q_{2}=0} ödənməlidir. 1)-i nəzərə alsaq, a 11 p 1 q 1 + a 12 ( p 1 q 1 − p 2 q 2 ) + a 22 p 2 q 2 = 0 {\displaystyle a_{11}p_{1}q_{1}+a_{12}(p_{1}q_{1}-p_{2}q_{2})+a_{22}p_{2}q_{2}=0} buradan da a 11 ( p 1 2 − p 2 2 ) + ( a 22 − a 11 ) p 2 p 1 = 0 {\displaystyle a_{11}(p_{1}^{2}-p_{2}^{2})+(a_{22}-a_{11})p_{2}p_{1}=0} alınır. Bu tənlik baş istiqamətlərin müəyyən edilməsinə imkan yaradır. Aşağıdakı hallara baxaq: 1. a 12 ≠ 0 , p 1 ≠ 0 {\displaystyle a_{12}\neq 0,p_{1}\neq 0} olarsa, p → ≠ 0 , k = p 2 p 1 {\displaystyle {\vec {p}}\neq 0,k={\frac {p_{2}}{p_{1}}}} işarə etsək k 2 a 12 + ( a 11 a 22 ) k − a 12 = 0 , k 1 , 2 = a 22 a 11 ± ( a 11 a 22 ) 2 + 4 a 12 2 2 a 12 , k 1 ⋅ k 2 = − 1 {\displaystyle k^{2}a_{12}+(a_{11}a_{22})k-a_{12}=0,k_{1,2}={\frac {a_{22}a_{11}\pm {\sqrt {(a_{11}a_{22})^{2}+4a_{12}^{2}}}}{2a_{12}}},k_{1}\cdot k_{2}=-1} Buradan alınır ki, γ {\displaystyle \gamma } əyrisinə nəzərən yalnız iki baş istiqamət vardır.
Baş vəzir
Baş vəzir, sədrəzəm və ya vəziri-əzəm (osman. صدر اعظم, وزیر اعظم) — İslam dünyasında əsasən erkən və orta əsrlərdə hökumət başçısının daşımış olduğu tarixi titul. Osmanlı dövlətində sultanın adından dövlət işlərini idarə edən ən yüksək dərəcəli şəxsə verilən siyasi rütbədir. Bugünkü baş nazir vəzifəsi ilə eynidir. Osmanlı dövlətinin quruluş dönəmində sadəcə vəzir ünvanı işlədilmişdir. Orxan Qazi səltənətində 4 vəzir elmiyyə sinfindən seçilmişdir. I Murad səltənətində Çandarlılar qazılıqdan vəzirliyə yüksəlmiş, eyni dönəmdə vəzirlərin sayı artdığından əvvəlcə I vəzir, II vəzir ifadələri, daha sonra vəzir-i əzəm və nəhayət Bab-ı Əlinin qurulması ilə sədrəzəm ünvanı işlədilmişdir. 15. əsrin sonlarına qədər vəzir sayı üçü keçməmişdir. Vəzirlər Divan-ı Hümayun məclisi üçün Topqapı Sarayının Qübbəaltı adlanan hissəsində yığışdıqları üçün adətən onlar qübbə vəziri və ya qübbəaltı vəziri adlanırdılar.
Baş daşı
Məzar, qəbir, və ya başdaşı — İnsanların ölərkən basdırıldığı yer. Məzarların toplu olaraq olduğu yer isə məzarlıq və ya qəbiristanlıq adlanır. Kurqan Küp qəbir Bir çox dinlərdə qəbir ölən insanın axirətə keçidi üçün mühüm mərhələ hesab olunur.